‘Schrijven is kiezen voor het leven.’

‘Verhalen zijn helaas niet bulletproof’, zegt David Grossman stilletjes. ‘Ik heb gedaan wat ik kon.’ Het is een van de vele beklijvende momenten tijdens het gesprek met de auteur in een volle studio 4 in Flagey, afgelopen dinsdag. Een impressie.

‘Is het wel verantwoord om je kinderen op te voeden tot gevoelige, open mensen met vertrouwen, als ze moeten opgroeien in een harde realiteit als die van Israël? Het is een vraag die mijn vrouw en ik ons vaak gesteld hebben’, vertelt David Grossman ergens midden in het vraaggesprek. ‘En het antwoord was altijd: ja. Want anders zijn we echt verloren, dan heeft de oorlog ons echt verpletterd.’ De Israëlische schrijver was in Flagey te gast in de reeks ‘Het Europa van de schrijvers’,  naar aanleiding van de Franse vertaling, bij éditions Seuil, van zijn roman Een vrouw op de vlucht voor een bericht. Het Beschrijf was mede-organisator, journalisten Jacques de Decker en Kerenn Elkaïm stelden de vragen. Dat David Grossman zelf een open en gevoelige man is lijdt geen twijfel.

Vlaanderen te gek

Morgen brengt Canvas het tweede deel van de uitstekende zesdelige documentairereeks ‘Te gek’, over psychische problemen en de behandeling daarvan. Annick Ruyts gaat op onderzoek, kijkt in het hoofd van de Vlamingen en ziet wat er daar zoal fout gaat. Ze praat met ‘ervaringsdeskundigen’ en experten en brengt zo de geestelijke gezondheid in Vlaanderen anno 2011 in kaart. Op die manier krijgen we een beeld van de invloed van onze snel veranderende maatschappij op ons psychisch welzijn in vergelijking met pakweg 25 jaar geleden.

Vandaag verschijnt ook het gelijknamige boek bij uitgeverij Van Halewyck.

Voor het oktobernummer van Psychologies interviewde Isabelle Rossaert Annick Ruyts samen met Marc Hellinckx, oprichter van Te Gek!?, de organisatie die psychiatrie uit de taboesfeer wil halen.

‘Ik werkte twintig jaar als psychiatrisch verpleger. Wat me zo opviel was dat mensen enorm worstelden met de stempel die ze kregen omdat ze opgenomen waren voor een psychiatrische problematiek. Voor veel mensen weegt dat stigma zo zwaar dat het een tweede, even groot, probleem wordt naast hun psychische aandoening. Een op vier mensen krijgt ooit in zijn of haar leven met een psychisch probleem te maken, en toch zwijgen wij daar in alle talen over.’ Marc Hellinckx

‘Op een bepaald moment zei ik tegen psychiater Dirk Dewachter: maar ik hou eigenlijk wel van die prestatiedruk, van de deadlines. Waarop hij antwoordde: jij hebt gewoon pure chance. En dat klopt: ik ben gezond, heb een job en een gezin. Zou daar één element van wegvallen dan stort ook voor mij het hele kaartenhuisje ineen. Sinds we dit programma draaiden denk ik over alles veel meer na. Ik besef nu dat je om je in deze maatschappij staande te houden veel kracht en veel ‘platte chance’ moet hebben, want even niet in de pas kunnen lopen omdat je je niet goed voelt kan vaak al niet meer.’

Annick Ruyts

> Te gek, de canvasreeks

> Te gek, het boek 

> Te Gek !? De organisatie 

Het enige

“All you have to do is write one true sentence.
Write the truest sentence you know.” – Ernest Hemingway (A  Moveable Feast)

Hoe het was

“Zo zijn wij, journalisten, wij stelen soms andermans bestaan. Wij logeren soms in te dure hotels, ontmoeten soms mensen wier voetafdruk we anders zouden kussen en voeren gesprekken waar anderen enkel van dromen. Onze pen is onze vrijbrief. Wij stellen vragen die een ander niet over de lippen krijgt en wij doen dat ongestraft. En al leiden we een armeluizenbestaan, als onze pen dat toestaat, leven we af en toe als koningen en af en toe als paria’s en alles doen we met de vingers gekruist – dit is niet echt, dit is voor de pen.”

Uit: De Venusbergvariaties